Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van schade of een defect van centrale verwarming? De energiebron, het merk, de leeftijd, de locatie van de installatie in de woning en het materiaal waaruit de boiler gemaakt is, bepalen vaak hoe lang de boiler meegaat. Maar elke boiler of condensatieketel is verschillend. Hetzelfde geldt voor het herstellen of repareren van een boiler: voor sommige modellen is de reparatie geen enkel probleem. Andere types boilers ga kan je soms beter meteen vervangen door een nieuw exemplaar. Gelukkig is er één gouden regel: wie de boiler goed onderhoudt, loopt het minst risico op problemen.
We lijsten even de meest voorkomende problemen op:
#1. Kalkaanslag
Bijna elk apparaat waar water doorheen stroomt, krijgt af te rekenen met kalkaanslag. Drinkwater bevat namelijk calcium, dat zich geleidelijk aan langs de binnenkant van de leidingen vastzet. Op lange termijn kan dat leiden tot een kapotte of gebrekkig functionerende boiler, verstoppingen, lekken of waterschade na een leidingbreuk. Kalkaanslag is een veelvoorkomende oorzaak van schade. Gelukkig is kalk ook eenvoudig op te sporen én te voorkomen, bijvoorbeeld met een waterontharder of ontkalker.
De oorzaak van kalkaanslag in de boiler of cv-ketel
Kalkaanslag doet zich voor als calcium, magnesium en andere mineralen in het leidingwater zich vastzetten in de leiding. De hoeveelheid calcium in het water wordt waterhardheid genoemd. Zogenaamd 'hard water' bevat meer kalk dan zacht water. Vlaams leidingwater is doorgaans middelhard tot hard - behalve in Noord-Limburg. Tijdens het verplichte, tweejaarlijkse onderhoud van de verwarmingsketel zal de chauffagist ook de kalkaanslag checken.
Ontkalken van de warmwaterboiler of gasboiler
Als je merkt dat warm water minder vlot uit de kranen stroomt, is het allicht tijd voor een ontkalking. Een boiler laten ontkalken door een vakman duurt doorgaans 1,5 à 3 uur en kost gemiddeld tussen 75 à 125 €. Wie handig is, kan ook zelf de boiler ontkalken, maar een professionele interventie van een vakman is natuurlijk altijd aangeraden.
Hoe vaak moet een boiler ontkalkt worden? Dat hangt af van de waterhardheid in jouw gemeente. Sommige boilers moeten jaarlijks ontkalkt worden. Andere cv-ketels kunnen probleemloos vijf jaar zonder ontkalking. Onze tip: let goed op tekenen van kalkaanslag, bijvoorbeeld aan het overdrukventiel.
#2. Elektrische storingen in de boiler
Moderne boilers bevatten elektrische onderdelen. Die kunnen stuk gaan en schade kunnen veroorzaken. Elektrische boilers en condensatieketels hebben vandaag een elektronisch display waarop foutcodes kunnen verschijnen. De betekenis ervan kan je vervolgens opzoeken in de handleiding - of op de website van de fabrikant. Typische elektrische storingen: abnormale geluiden, een afwijkende werking of problemen met de verwarming of de zekeringen.
Een elektrisch defect is helaas moeilijker op te lossen dan kalkaanslag. Maar het is gelukkig eerder zeldzaam bij een goed onderhouden boiler. In het geval van panne of storing adviseren we altijd om meteen beroep te doen op een ervaren chauffagist. Tip: noteer de foutcode(s), het tijdstip en/of andere symptomen van de kapotte boiler.
Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Draag goed zorg voor de gasboiler en/of de cv-ketel. Plan dus op tijd een onderhoud, om onomkeerbare schade te vermijden.
#3. Extreem weer
Vrieskou is altijd een risico voor de boiler, die de woning verwarmt met water dat door een stelsel van verwarmingsbuizen wordt gepompt. Water is een vloeistof die uitzet als de temperatuur daalt, waardoor extra druk op de leidingen en de cv-ketel ontstaat. Dat kan tot ernstige schade leiden.
Bevroren leidingen voorkomen
Isolatie is dé sleutel tot het afweren van extreme temperaturen. Goed geïsoleerde leidingen en buizen kunnen duizenden euro’s schade voorkomen - bijvoorbeeld in het geval van een leidingbreuk. Maar ook op andere plaatsen in de woning is isolatie essentieel. Geïsoleerde muren, vloeren en daken houden tocht en koude buiten. Zo zijn ook waterleidingen in de kelder of op zolder beschermd tegen extreme koude.
Leidingen die in de winter niet of weinig gebruikt worden, kan je gewoon laten leeplopen en afsluiten. Zo kan de leiding onmogelijk bevriezen.
Controleer de leidingen van en naar de cv-ketel regelmatig op scheurtjes en barsten. Koude kan langs dergelijke kleine openingen makkelijk binnenglippen - en zelfs het water in een goed geïsoleerde buis doen bevriezen.
Bevroren leidingen verhelpen
Wat als de waterleidingen toch bevriezen?
- Draai eerst en vooral de hoofdkraan dicht. Dat voorkomt verdere schade of wateroverlast als het water opnieuw begint te stromen, wanneer het begint te dooien.
- Controleer vervolgens op scheuren, lekken en plaatsen waar isolatie ontbreekt. Ten slotte kan je de leidingen trachten te ontdooien: dat kan bijvoorbeeld met een elektrisch verwarmingstoestel.
- Draai na het ontdooien de hoofdkraan voorzichtig terug open en zet eventueel emmers onder kranen of ventielen. Daarna zoek je best zo snel mogelijk een oplossing voor eventuele lekken of barsten. Tracht ook het isolatieprobleem aan te pakken, om bevriezing in de toekomst te vermijden.
Problemen door vrieskou zijn niet altijd even makkelijk op te lossen. Wie het veilig wil spelen neemt daarom best contact op met een vakman. Die kan helpen met reparaties waar nodig.
#4. Lucht in de leidingen van de cv
Ook lucht in de leidingen kan schade en storingen veroorzaken. Lucht is net als kalk een bijzonder veelvoorkomend probleem, dat doorgaans een eenvoudige oplossing heeft: ontluchten.
Wanneer de verwarming ontluchten?
Hoe weet je of de leidingen moeten ontlucht worden?
- Sommige radiatoren geven geen of te weinig warmte.
- Of de radiatoren maken een tikkend of borrelend geluiden.
- Doorgaans doen de problemen zich vaker voor op de bovenverdieping van de woning, omdat de warme lucht in de leidingen opstijgt.
Een centrale verwarming ontluchten
Ontluchten kan meestal in een handomdraai. Professionele expertise is doorgaans niet vereist. Volg deze eenvoudige stappen om snel een radiator te ontluchten:
- Draai alle radiatoren open en zet de thermostaat gedurende 10 minuten op minstens 25 graden. Op deze manier begint water (en lucht) door de radiatoren te stromen.
- Zet na 10 minuten de thermostaat op een lage stand, tot de verwarming uitvalt. Wacht nog eens 10 minuten en draai dan alle radiatoren dicht.
- Gebruik een ontluchtingssleutel of een schroevendraaier om de ontluchtingsventielen - tegen de klok in - open te draaien. Zodra er water uit het ventiel loopt, draai je het ventiel opnieuw dicht. Gebruik altijd beschermende handschoenen en hou een handdoek bij de hand, om het water uit de radiator op te vangen.
- Herhaal dit procédé bij de andere radiatoren. Je werkt best van onder naar boven in de woning.
- Draai na het ontluchten alle radiatoren terug open en zet de thermostaat opnieuw aan.
- Controleer na 10 minuten of het geluid verdwenen is.
- Check of de druk op de cv-ketel nog altijd hoog genoeg is. Meestal ligt de aanbevolen druk op 1,6 bar.
Als het probleem niet is verdwenen, ligt de oorzaak wellicht ergens anders. In dat geval contacteer je best een vakman.
De verwarming ontluchten doe je best jaarlijks, zelfs als er geen problemen zijn. Een eenvoudige handeling die de cv-installatie in topconditie houdt!
#5. Andere boilerproblemen
Naast kalkaanslag, storingen, vrieskou en lucht kunnen zich ook andere kleine of grote problemen voordoen. Enkele van de meest courante issues:
Problemen met brandstof of gebrekkige verbranding
Verkeerde of laagkwalitatieve brandstof kan ernstige schade veroorzaken aan de cv-installatie. Een gebrekkige of foutieve verbranding kan bovendien resulteren in een ernstig gezondheidsrisico. Neem dus onmiddellijk actie bij tekenen van rookvorming, slechte afvoer of andere signalen van slechte verbranding!
Slechte toevoer van brandstof
Een boiler heeft uiteraard brandstof nodig om goed te kunnen functioneren. Zorg altijd dat mazout, gas, of andere brandstof op tijd wordt bijgevuld. Check regelmatig of er geen problemen zijn bij de aanvoer van brandstof naar de boiler of cv-ketel.
Te weinig of te veel waterdruk in de centrale verwarming
De druk op de ketel kan afgelezen worden op de manometer. De druk situeert zich doorgaans tussen 1,5 à 2 bar - al naargelang de aanbeveling in de handleiding van de boiler. Als de druk te laag is, kan het warm water moeilijk ciruleren doorheen de woning. Een te hoge druk kan dan weer leiden tot extra spanning en schade aan de leidingen. Grijp dus op tijd in als de waterdruk te hoog of te laag is!
Vergifiting of verstikking door koolstofmonoxide
Koolstofmonoxide of CO is een gas dat vrij kan komen bij slecht functionerende verwarmingssystemen. Het is geurloos en kleurloos. Daarom wordt CO soms ook wel een sluipmoordenaar genoemd.
CO-vergiftiging is met voorsprong de meest voorkomende vorm van vergiftiging in België. CO-intoxicatie maakt jaarlijks gemiddeld zo'n 850 slachtoffers - waaronder een dertigtal dodelijke slachtoffers. Symptomen van CO-vergiftiging zijn helaas niet altijd duidelijk. Wel kan er sprake zijn van hoofdpijn, misselijkheid, kortademigheid en braken.
Daarom is het van levensbelang om verwarmingssystemen goed te onderhouden en regelmatig te laten controleren op defecten of circulatieproblemen. Ook vaak en voldoende verluchten kan levens redden. Moest je toch symptomen van CO-vergiftiging vaststellen, zet je best meteen een raam open en neem je contact op met het Antigifcentrum of de hulpdiensten.
Wettelijke verplichtingen boilers en cv-ketels
De wettelijke verplichtingen in Vlaanderen omtrent de controle, keuring en het onderhoud van cv-installaties:
- Een keuring van de gasinstallatie is verplicht alvorens je een nieuwe installatie of gasmeter aansluit op het gasnet en in gebruik neemt. Bijvoorbeeld na het opleveren van een nieuwbouw of ingrijpende renovatie.
- Een cv-ketel moet vervolgens periodiek onderhouden en gekeurd worden door een erkend specialist. Als alles in orde is, ontvang je een wettelijk keuringsattest, inclusief verbrandingsrapport. Bij gasboilers is het onderhoud tweejaarlijks verplicht, bij mazout jaarlijks.
- Ten slotte is elke cv-installatie ook onderworpen aan een vijfjaarlijkse verwarmingsaudit. Ook dit moet gebeuren door een erkende technicus. Na afloop krijg je een verwarmingsauditrapport.
Alle nodige informatie vind je op de website van de Vlaamse overheid.
Op zoek naar een (dringende) reparatie of een onderhoud? Vraag advies of een vrijblijvende offerte aan onze chauffage-experts.
Ontvang een gratis offerte